![]() |
![]() |
![]() |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Якуб Колас: зімовыя вершыДзед МарозХодзіць дзед белабароды Полем, лесам, пералескам, Засцілае рэчкі лёдам, Брыльянцістым снежным блескам. Сыпле іней на бярозы, Туліць дрэвы лёгкім пухам, Крые руні, травы, лозы Белай посцілкай-кажухам. Дзеда ўсюды носяць ногі, І к нам прыйдзе на хвілінку Адпачыць крыху з дарогі, Важна сеўшы на ялінку. А ялінка!.. Чаго толькі На яе няма галінках! Свецяць зоркі і вясёлкі У бліскучых павуцінках. Тут лісічка, зайчык, мышка, Рыбкі, буслік доўгавязы. А як ззяюць на ёй шышкі, Нібы ў іх гараць алмазы! Каля ёлкі карагоды, Песні, гутарка жывая, А той дзед белабароды Толькі ў вусы смех пускае. Дык рассунем кола шырай, Патанцуем на памосце, Песняй звонкай, песняй шчырай Прывітаем дзеда-госця. На рэчцы зімою Не сядзіцца ў хаце Хлопчыку малому: Кліча яго рэчка, Цягнуць санкі з дому... Хочацца Алесю Выйсці на двор з хаты, Узяць з сабой сякерку Ды ў той лес кашлаты, Стукнуць па дзярвяках З-за пляча абухам I глядзець, як сыпне Снег халодным пухам, Як стаяць над рэчкай Хвоі і яліны, Як ім снег халодны Нахіліў галіны. — Мамачка-галубка! — Просіць ён так міла, — Можа б ты на рэчку Пагуляць пусціла? Я не буду доўга, Зараз жа вярнуся, Трошачкі на рэчцы Ў санках паважуся. — Ну, ідзі пабегай, Толькі апраніся Ды, глядзі, ў палонку, Сынку, не ўваліся. Радасць і раздолле Хлопчыку малому, I не пазайздросціць Ён цяпер нікому! На плячо — сякерку, Саначкі — у руку, Хлеба ўзяў кусочак. — Цюцік! — свіснуў Жуку. Пад скарынкай лёду Тут жа, каля хаты, Працякала рэчка Скрозь лясныя шаты. Побач тэй рачулкі Кучы буралому, I застыла рэчка Мёртва, нерухома. Моцна яе грудзі Маразамі скуты, I аковы лёду Сярод рэчкі ўздуты. Ціснецца вадзіца, Не знаходзіць ходу I не мае сілы Скінуць глызы лёду. На рачулцы ў лесе Меў Алесь забаву. Ну ж і пацяшаўся Хлопчык тут на славу! — Эх ты, лёд-гвалтоўнік! Што ты вытвараеш? Ты нашто вадзіцу Крыўдзіш і ўшчуваеш? Бедненькай, ёй цёмна, Цесна пад табою. Хай жа пагамоніць, Мілая, са мною! Дам ёй ход, галубцы, Каб на свет зірнула!— I яго сякерка Спрытна секанула. Звякае тапорык, Глуха стук нясецца. Раптам клуб вадзіцы З-пада дна ўзаўецца. Коціць поўзверх лёду, Іней падымае Ды такую ж казку, Байку хлопцу бае! Слухае хлапчынка Гэты сказ нязнаны, Спеў, нікім ад веку Ў лесе не чуваны. То яму здаецца Дудак хор далёкі, То птушыны ў небе Голас адзінокі. На душы так ціха, Ціха і нейк млосна, I спявае ў сэрцы Спеў той сугалосна. Гэты спеў дзівосны Чары навявае I такія казкі Слаўныя складае! I ад гэтай песні Вее дабратою, Радасцю і шчасцем, Мілаю вясною. Ад тэй песні-казкі Трудна адарвацца, I ёй струны сэрца Хочуць адклікацца. Зіма Белым снегам замятае Вецер чорныя палі, Нібы вопратку ўздзявае Шыр прасторная зямлі. Мяккі снег лятае пухам, I канца яму няма, I нясе сярдзітым духам, Дзікім сіверам зіма. Зачыняйце шчыльна хату, Каб не дзьмулі халады, На акно пляціце мату, Каб не клаў мароз сляды. Даставайце з вышак сані — Гайда сцежкі праціраць I па белым акіяне Ўдоўж і ўпоперак гуляць! Ды кладзіце рукавіцы — Дзе з марозам жартаваць! Рады белай мы зіміцы, Рады з ёю ваяваць. Гэй вы, коні, гэй, малыя! Што заснулі? Весялей! Гэй, ускочку, залатыя! Варушыцеся жывей! 1909 Надыход зімы Мяккі снег лятае пухам, І канца яму няма, І нясе сярдзітым духам, Дзікім сіверам зіма. Зачыняйце шчыльна хату, Каб не дзьмулі халады, На акно кладзіце мату, Каб не клаў мароз сляды. Даставайце з вышак сані, Гайда сцежкі праціраць І па белым акіяне Ўдоўж і ўпоперак гуляць! Скора ў полі забушуе... Скора ў полі забушуе, Песню сівер запяе, Усе дарожкі зараўнуе, Гурбы снегу нанясе. Усё змяшаецца ў тумане, Ў белым попеле снягоў. Сумна вецер плакаць стане Над будынкам мужыкоў. Я ж люблю той свіст у полі, Як вакол усё дрыжыць — На спатканне песням волі Дух мой рвецца і ляціць. 1909 Песні зімы Люблю я зімы з маразамі, Завеі белыя ў палях, І снегу скрып пад палазамі, І ціш зімовую ў лясах. Люблю я ветру спеў гаротны Ў сялянскіх комінах пустых, На полі белыя палотны - Абрусы хмарак снегавых, Што засцілаюць лугавіны І далі ціхія палёў. Мне любы елкі і хваіны Пад белай посцілкай снягоў. У гэтых з'явішчах свабодных, У тых малюнках халадоў Так многа песень, сэрцу родных, Адбіткаў мілых мне гадоў.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Кніжны куток /
Мультымедыя /
Друкаванкі і самаробкі /
Цяжарнасць і роды /
Гадаванне /
Метадычныя матэрыялы /
Сям'я і свет /
Мова Форум / Блогі / Фотаальбом / Подпісы да форумаў / Афіша / Паштоўкі / Жывы слоўнік / Наша мапа Мапа сайту / Пра нас / Кантакты |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
У артыкулах захаваны правапіс аўтара. Тэксты выкладзеныя ў азнаямленчых мэтах. Калі знаходжанне пэўнага тэксту ў нашай бібліятэцы парушае Вашыя аўтарскія правы - калі ласка, паведамце пра гэта па адрасе dzietki@gmail.com і мы тэрмінова прыбяром тэкст з сайту. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() ![]() |